Ας μιλήσουμε για την τεμπελιά
Αμαθία μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει.
 |
Η αδράνεια είναι μοιραία μόνο για τις μετριότητες.
|
πάλι μὲ δέρνει τεμπελιὰ
καὶ κάθομαι στὸ στρῶμα...
Βρίσκω τὸ σῶμα μου βαρὺ
καὶ ὀλ᾿ ἡ γῆ δὲ μὲ χωρεῖ
κι ὁ οὐρανὸς ἀκόμα.
Κακὰ νομίζω τὰ καλὰ
καὶ βλέπω μία στὰ χαμηλὰ
καὶ μία κοιτῶ ἐπάνω...
Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο τὸν χαζὸ
ἂς ἠμποροῦσα νὰ μὴ ζῶ
μὰ ...δίχως νὰ πεθάνω.
(Γιώργος Σουρής)
 |
Τεμπελιά είναι η συνήθεια να ξεκουράζεσαι πριν κουραστείς.
|
 |
Η θλίψη είναι ένα είδος τεμπελιάς.
|
 |
| Σήμερα επέτρεψα στον ήλιο να σηκωθεί πιο νωρίς από μένα. |
Σύμφωνα με την Καθολική εκκλησία, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα είναι μια ταξινόμηση των πιο σοβαρών αμαρτημάτων, την οποία εισήγαγε ο Πάπας Γρηγόριος Α΄ κατά τη διάρκεια της θητείας του (590-604 μ.Χ.) στην εργασία του Magna Moralia.
Τα αμαρτήματα ονομάζονται "θανάσιμα" γιατί σύμφωνα με την εκκλησία μπορούν να στερήσουν τη θεία χάρη και να οδηγήσουν στην αιώνια καταδίκη της ψυχής του ανθρώπου, εκτός αν συγχωρεθούν με την εξομολόγηση. Σύμφωνα με την παράδοση, κάθε αμάρτημα εκπροσωπείται και από ένα δαίμονα.
Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, ταξινομημένα κατά αύξουσα σοβαρότητα, είναι:
- Οκνηρία (acedia), δαίμονας ο Βηλφεγώρ [Belphegor].
- Αλαζονεία (superbia), δαίμονας ο Aζαζέλ [Azazel].
- Λαιμαργία (gula), δαίμονας ο Βελζεβούλ [Beelzebub].
- Λαγνεία (lussuria), δαίμονας ο Ασμοδαίος [Asmodeus].
- Απληστία (avaritia), δαίμονας ο Μαμμωνάς [Mammon].
- Οργή (ira), δαίμονας ο Σατανάς [Satan/Amon].
- Ζηλοφθονία (invidia), δαίμονας ο Λεβιάθαν [Leviathan].
Οκνηρία (πρώτο στην κατάταξη!) Η οκνηρία - αδυναμία που συνδέεται με το δαίμονα Βηλφεγώρ - διαφέρει από τα άλλα θανάσιμα αμαρτήματα στο ότι, υπό μια έννοια, φαίνεται να αποτελεί το αντιδιαμετρικά αντίθετό τους. «Τα άλλα αμαρτήματα αφορούν το να χάνει κανείς τον έλεγχο των συναισθημάτων του και να επιδεικνύει υπερβολικές συμπεριφορές. Να έχει, για παράδειγμα, υπερβολική ερωτική επιθυμία ή να θυμώνει υπερβολικά. Η οκνηρία όμως είναι ακριβώς το αντίθετο» λέει ο κ. Τζάρετ. «Είναι το να μην κάνει κανείς τίποτε, να μην έχει καμία κινητοποίηση».
Στην ψυχολογία, η κινητοποίηση διακρίνεται σε εξωγενή και ενδογενή, αν και οι απόψεις των ειδικών σχετικά με το πώς πρέπει να γίνεται η διάκριση ανάμεσα στους δυο τύπους διίστανται. Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη, χαρακτηρίζεται ενδογενής όταν κάνουμε κάτι για να «ανταμείψουμε» τον εαυτό μας - απλώς επειδή μας προσφέρει χαρά ή ικανοποίηση. Αντιθέτως, όταν μιλάμε για εξωγενή κινητοποίηση, συνήθως κάνουμε κάτι για να κερδίσουμε μιαν ανταμοιβή από κάποιον τρίτο, όπως π.χ. όταν κάποιος μας προσφέρει κάτι ως αντάλλαγμα ή μας πληρώνει. «Θεωρώ ότι κατά κάποιον τρόπο στην αυθεντική οκνηρία θα πρέπει να υπάρχει έλλειψη οποιουδήποτε από τους δύο τύπους κινητοποίησης ή και των δύο» εξηγεί ο ψυχολόγος.
Η έλλειψη κινητοποίησης δεν θεωρείται επιλογή από τους ψυχολόγους. Αντιθέτως, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζιβεσκίλε στη Φινλανδία που μελέτησαν την αποφυγή έργων - η οποία μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή οκνηρίας - διαπίστωσαν ότι αυτή μπορεί να προκληθεί από τον φόβο της αποτυχίας, από μια μη ρεαλιστική τελειομανία ή από αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος. Ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν μάλιστα ότι η οκνηρία συχνά εναλλάσσεται με περιόδους ανήσυχης δραστηριότητας, παρουσιάζοντας τις δύο όψεις του ίδιου προβλήματος, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί αν δεν βρεθεί η «ρίζα του κακού» που προκαλεί την έλλειψη κινητοποίησης.
Οσον αφορά την απλή «τεμπελιά», την απραξία στην οποία μας αρέσει τόσο συχνά να πέφτουμε όταν δεν έχουμε κάτι συγκεκριμένο να κάνουμε, αυτή φαίνεται να είναι «περασμένη» στα γονίδιά μας. Μια μελέτη ψυχολόγων του Πανεπιστημίου του Σικάγου, με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Χσέε που δημοσιεύθηκε πέρυσι, υποστηρίζει ότι έχουμε κληρονομήσει ένα «ένστικτο της τεμπελιάς» από τους προγόνους μας, οι οποίοι, ζώντας σε συνθήκες εντελώς διαφορετικές από τις σημερινές, εξοικονομούσαν με τον τρόπο αυτόν πολύτιμη ενέργεια.
Το ένστικτο αυτό παραμένει εξίσου ισχυρό στις μέρες μας και, από τη στιγμή που δεν έχουμε μια συγκεκριμένη δουλειά, αναλαμβάνει τον έλεγχο ωθώντας μας στην απραξία. Οπως όμως φαίνεται, ενδέχεται να αποτελεί για εμάς πηγή δυστυχίας, αφού οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι είμαστε περισσότερο ευτυχείς όταν είμαστε απασχολημένοι. «Μια απλή πρόφαση για να κάνουμε κάτι είναι αρκετή για να αντιστρέψει την πλάστιγγα και να μας κάνει να προτιμήσουμε την πιο δραστήρια επιλογή» επισημαίνει ο κ. Τζάρετ. «Και αν το κάνουμε αυτό, είμαστε πιο ευτυχισμένοι». http://www.tovima.gr/science/psychology-sociology/article/?aid=397027
Τα γνωμικά είναι από το http://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=900
Στην ψυχολογία, η κινητοποίηση διακρίνεται σε εξωγενή και ενδογενή, αν και οι απόψεις των ειδικών σχετικά με το πώς πρέπει να γίνεται η διάκριση ανάμεσα στους δυο τύπους διίστανται. Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη, χαρακτηρίζεται ενδογενής όταν κάνουμε κάτι για να «ανταμείψουμε» τον εαυτό μας - απλώς επειδή μας προσφέρει χαρά ή ικανοποίηση. Αντιθέτως, όταν μιλάμε για εξωγενή κινητοποίηση, συνήθως κάνουμε κάτι για να κερδίσουμε μιαν ανταμοιβή από κάποιον τρίτο, όπως π.χ. όταν κάποιος μας προσφέρει κάτι ως αντάλλαγμα ή μας πληρώνει. «Θεωρώ ότι κατά κάποιον τρόπο στην αυθεντική οκνηρία θα πρέπει να υπάρχει έλλειψη οποιουδήποτε από τους δύο τύπους κινητοποίησης ή και των δύο» εξηγεί ο ψυχολόγος.
Η έλλειψη κινητοποίησης δεν θεωρείται επιλογή από τους ψυχολόγους. Αντιθέτως, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζιβεσκίλε στη Φινλανδία που μελέτησαν την αποφυγή έργων - η οποία μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή οκνηρίας - διαπίστωσαν ότι αυτή μπορεί να προκληθεί από τον φόβο της αποτυχίας, από μια μη ρεαλιστική τελειομανία ή από αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος. Ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν μάλιστα ότι η οκνηρία συχνά εναλλάσσεται με περιόδους ανήσυχης δραστηριότητας, παρουσιάζοντας τις δύο όψεις του ίδιου προβλήματος, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί αν δεν βρεθεί η «ρίζα του κακού» που προκαλεί την έλλειψη κινητοποίησης.
Οσον αφορά την απλή «τεμπελιά», την απραξία στην οποία μας αρέσει τόσο συχνά να πέφτουμε όταν δεν έχουμε κάτι συγκεκριμένο να κάνουμε, αυτή φαίνεται να είναι «περασμένη» στα γονίδιά μας. Μια μελέτη ψυχολόγων του Πανεπιστημίου του Σικάγου, με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Χσέε που δημοσιεύθηκε πέρυσι, υποστηρίζει ότι έχουμε κληρονομήσει ένα «ένστικτο της τεμπελιάς» από τους προγόνους μας, οι οποίοι, ζώντας σε συνθήκες εντελώς διαφορετικές από τις σημερινές, εξοικονομούσαν με τον τρόπο αυτόν πολύτιμη ενέργεια.
Το ένστικτο αυτό παραμένει εξίσου ισχυρό στις μέρες μας και, από τη στιγμή που δεν έχουμε μια συγκεκριμένη δουλειά, αναλαμβάνει τον έλεγχο ωθώντας μας στην απραξία. Οπως όμως φαίνεται, ενδέχεται να αποτελεί για εμάς πηγή δυστυχίας, αφού οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι είμαστε περισσότερο ευτυχείς όταν είμαστε απασχολημένοι. «Μια απλή πρόφαση για να κάνουμε κάτι είναι αρκετή για να αντιστρέψει την πλάστιγγα και να μας κάνει να προτιμήσουμε την πιο δραστήρια επιλογή» επισημαίνει ο κ. Τζάρετ. «Και αν το κάνουμε αυτό, είμαστε πιο ευτυχισμένοι». http://www.tovima.gr/science/psychology-sociology/article/?aid=397027
Τα γνωμικά είναι από το http://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=900
Τεμπελιά
Θα ξαπλώσω στο κρεβάτι
τεμπελιά έχω βαρβάτη
το τηλέφωνο έχω κλείσει
για να μη μ' απασχολήσει.
Το ραδιόφωνο θ' ανοίξω,
και ασκητισμό θα δείξω.
Μοναδικό μου φαγητό
ελιές και παξιμάδι,
μα κυνηγός ανεμελιάς
και της ζωής μου βασιλιάς
ώς να με βρει το βράδυ.
Να συζητώ είναι περιττό
γιατί τάχω βροντήξει
τής ζήσης το τρεχαλητό
μου έχει φέρει πνίξη.
Κι αποφασίζω σήμερα
να τηνε βγάλω μόνος,
να σκέφτομαι τα εφήμερα
εντός ζεστού κοιτώνος.
Κι αν κανείς με επιπλήξει
πως λαθεύω ας αποδείξει.
(Ευτυχία Κοσμαδοπούλου)
Ε, να! Κάτι φέρνει και το κρύο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου