Ζωολογικό Μουσείο Αθήνας

Το αγαπημένο Facebook μου θύμισε τις μέρες εκείνες, τα Σαββατοκύριακα που φάγαμε εγώ και η Vassiliki Siafaka όταν ανέλαβα τη δουλειά στο Ζωολογικό Μουσείο του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Δουλεύαμε η κάθε μία στη δουλειά της ολόκληρη την εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα ξεκινούσαμε πρωί, ξεκλειδώναμε το παντέρημο Πανεπιστήμιο, δουλεύαμε και γυρίζαμε σπίτια μας αργά τα απογεύματα, εντελώς πιασμένες. Τέσσερα χρόνια η ίδια δουλειά. Να τελειώσουμε τα διοράματα. Το back stage ήταν αστείο. Το κάθε διόραμα έπρεπε να προσομοιάζει σε συγκεκριμένο τοπίο. Μεσογειακό διόραμα, Αλπικό διόραμα κλπ, ανάλογα με τα ζώα που θα φιλοξενούσε. Μετά τη δουλειά του σχολείου λοιπόν, έπαιρνα τους δρόμους και έψαχνα. Ποιο χώμα κάνει για το τοπίο της ερήμου που φτιάχνω; Ποιες πέτρες είναι κατάλληλες για το ορεινό; Κυκλοφορούσα με σακούλες για μπάζα στο αυτοκίνητο, χαρτόκουτες, φτυάρια, χαρτόνια, παλιά σεντόνια, σύρματα, ξύλα, και σακιά ολόκληρα με άμμο θαλάσσης που αγόραζα από μάντρες οικοδομών για το διόραμα με τις καρέτα καρέτα, όπως και μπαλάκια πινγκ πονγκ για να προσομοιάσω τα αυγά τους. Μάζευα ξερά κλαδιά από δρόμους, από κλαδέματα, από παραλίες και θυμάμαι την Κική ένα πρωινό που φορτώσαμε από κάποιο ρυάκι τόσες πέτρες που ούτε στη Μακρόνησο να ήμασταν! Και άλλη φορά με τα σκαλιστήρια να ξεκολλάμε με τη ρίζα τα σιδερόχορτα, αυτά που υποτίθεται τρώει η άλκη που έχω από πάνω μου στη φωτογραφία.

Κουβαλούσα ένα φωτιστικό από το σπίτι γιατί ο φωτισμός του μουσείου ήταν υποτυπώδης κα μας δυσκόλευε τη δουλειά. Κουβαλούσα και ένα κασετόφωνο που ανάμεσα στα ταριχευμένα ζώα έπαιζε από Κοέν μέχρι Μαχαιρίτσα. Τραγουδούσαμε κι εμείς έξω φωνή και λέγαμε τα μυστικά μας. Το τί έχουν ακούσει οι φάλαινες, τα κρι-κρι, οι φιδαετοί και οι άλκες, δεν λέγεται! Πώς δεν σηκώθηκαν να φύγουν και να τα ψάχνει το μουσείο! Οι φωτογραφίες, τραβηγμένες με κινητά της πλάκας είναι τόσο θολές, που τώρα όταν τις βλέπω νομίζω ότι κάτι έχουν τα μάτα μου. Ωστόσο ήματαν πολύ περήφανες για το έργο. Είναι μεγάλη υπόθεση να σου δίνουν τέσσερεις άμορφους τοίχους και εσύ να να τους δίνεις μορφή.

Βλέπω τώρα σε φωτογραφίες τα πιτσιρίκια των σχολείων να επισκέπτονται το Ζωολογικό και χαίρομαι. Η δουλειά μας είναι εκεί, πινελιά πινελιά, μυστικά μυστικά, διαφωνίες και συμφωνίες, μουσική και, πολύ μα πολύ ιδρώτα. Το Facebook μού τα θύμισε. Και μιας και έκλεισε ένας χρόνος ακόμα πίσω μας, βρίσκω πως είναι ωραίο να έχεις στη ζωή σου συρτάρια που, όταν τα ανοίγεις, να νιώθεις ότι έχεις προσθέσει μια στάλα ιδρώτα σου σε αυτόν τον κόσμο και ότι δεν διάβηκες αυτή τη ζωή σαν να μην έχεις ποτέ υπάρξει.

Οικειότητα

Οικειότητα. Οικειότητα, φίλε. 
Έχω μια αγαπημένη φίλη που συνεχώς μου θυμίζει: "familiarity brings contempt". Σημαίνει: "η οικειότητα σε κάνει να χάνεις τον σεβασμό προς τον άλλο", ή κάπως έτσι. 
Ωστόσο, προσωπικά, φίλε, έχω άλλη άποψη. Εγώ αγαπώ την οικειότητα. Αγαπώ να ξέρω τις λεπτομέρειες που χαρακτηρίζουν τον σύντροφό μου. Αυτές τον κάνουν το πρόσωπο που είναι. Πώς κοιμάται κι από ποια πλευρά. Αν ροχαλίζει. (τον μισείς όταν;) Αν αγαπάει το αλάτι ή τη βροχή (δεν θέλω να το πιάσω ούτε ρομαντικά ούτε πρακτικά και κρύα. Θέλω να δώσω μόνο το στίγμα).  Τι κάνει όταν στενοχωριέται; Απομονώνεται; Το μοιράζεται; μαζί σου; Με φίλους; Το σκάει; Το ξεπερνάει εύκολα; Φαγητά; Τι αγαπάει; Τι τον πειράζει; Ποιο φρούτο δεν αντέχει; 
Πόσες μέρες κρατά ο θυμός του; 
Κάθε πότε έχει ερωτική επιθυμία; 
Πώς αντιμετωπίζει το θάνατο, την αρρώστια; Μένει; Φεύγει; Στηρίζει; Κι έπειτα, πώς γελάει; Πώς του αρέσει ο καφές; Πίνει καφέ; Ποιον καφέ αγαπάει από όλους; Πώς νανουρίζεται για τον πάρει ο ύπνος; Μουσική; Ποιο είδος από όλα αγαπάει; Πώς σκουπίζεται μετά το μπάνιο; Λερώνει; (τον μισείς όταν;) 
Πώς είναι η αγκαλιά του; Πόσο την χρησιμοποιεί; Πόση ώρα αγκαλιάζει; Μιλάει μόνος του; Ξέρει κολύμπι; Παιδιαρίζει; (τον μισείς όταν;) 
Ποια μεριά του κρεβατιού, του καναπέ αγαπάει; Διαβάζει; Μαθαίνει; Διορθώνεται; Αλλάζει; 
Φαλτσάρει όταν τραγουδάει; 
Καταστρέφει τα ανέκδοτα ή σε κάνει να γελάς; 
Ένα εκατομμύριο πράγματα που ξέρεις ή δεν ξέρεις, φίλε. Ωστόσο σκέψου να έλειπαν. Familiarity brings contempt,  δε λέω, αλλά δεν είναι ανάγκη να φτάνεις στα άκρα. Κράτα στάση διακριτική, κράτα στάση ερωτική, μην ξεχνιέσαι με το πέρασμα των αιώνων...
Κράτα την αυτονομία σου, έρχεσαι από διαφορετικούς κόσμους, το ξέρεις... Δέξου τις αλλαγές του άλλου όπως καλοδέχεσαι τις δικές σου... Ποτέ δεν είναι πολύ μεγάλες, έτσι κι αλλιώς, αφού βαδίζεις πλάι του για καιρό. Μοιράσου την τρέλα του κι άφησε ελεύθερη την δική σου. 
Και κοίτα, φίλε... Όταν οι καλοί σου φίλοι σε ρωτήσουν για όλες τις παραπάνω λεπτομέρειες, είσαι τυχερός που μπορείς να απαντήσεις ανελλιπώς σε όλες... Υπάρχουν άνθρωποι που δεν το έχουν νιώσει ποτέ... Ή το έχουν νιώσει για τόσο λίγο που το έχουν ξεχάσει... Και εντέλει: Και μόνο ότι μπορείς να απαντάς αβίαστα σε τόσες ερωτήσεις, φίλε, είναι προνόμιο, πώς να το κάνουμε... Πάει να πει πως είσαι διαβασμένος! 

Ντίνου Χριστιανόπουλου 

«Ενός λεπτού σιγή»

Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας
κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά,
έναν ώμο ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας,
ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,

κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας,
έστω και μια φορά;
είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή
για τους απεγνωσμένους;

Από τη συλλογή Ανυπεράσπιστος καημός (1960)

[πηγή: Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, Εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη 1985, σ. 59]

Κνάκαλος

Το βιογραφικό μου 

Το βιογραφικό μου, δεν λέω, 

μια χαρά φαίνεται στους άλλους.

Εγώ όμως, το βλέπω γκαστρωμένο

και με πολλές λακκούβες..

Για καλή μου τύχη,

υπάρχει η ποίηση,κι απλώνει μπουγάδα

με τις νοτισμένες μου αλήθειες.

Τα πάθη και τα άγχη,μαζί και οι εικονικοί μου θάνατοι,

ένα ελευθέρας είναι για προσωπική χρήση,

να περνάω τις δυσκολίες αλώβητος

και να μ΄αναγνωρίζω

όταν συναντώ τον εαυτό μου τα βράδια.

http://frear.gr/?p=13990

José Gutiérrez

Μετάφραση: Στέλιος Καραγιάννης 

ΤΕΛΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ / FIN DE TRAYECTO

Η αργή πορεία ενός νυχτερινού τρένου
σαν πιθανή απεικόνιση της ζωής μου.
Μακριά έσβηναν οι σταθμοί
όπου δεν σταμάτησα:φοβόμουν το σκοτάδι
ή την ιδέα ότι δεν θα με περίμενε κανείς.
Και παρ’ όλα αυτά βρισκόμουν εκεί,
στο τέρμα της διαδρομής,
ανυπόμονη ομορφιά,
στα μελαγχολικά της μάτια
γραμμένη η απόφαση:
δεν θ’ αντέξω τη λησμονιά
και η επιστροφή μού απαγορεύεται.

ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΖΩΝΤΟΣ / MONÓLOGO DEL SOBREVIVIENTE

Κάποια μάτια έφυγαν
αφήνοντάς σε μόνο με το βράδυ σου.
Τι ψάχνεις στα βιβλία, σ’ αυτό το άδειο
δωμάτιο όπου η σιωπή εξυφαίνει την καταστροφή σου;
Οι λέξεις δεν υπάρχουν και βρίσκεσαι μόνος,
και στο άδειο σαν την ψυχή σου σπίτι
δεν θα βρεις παρηγοριά στη δυστυχία σου.
Κοίτα γύρω σου: όλα έρημος
η πλημμυρισμένη αυταπάτη.
Επίμονε κηπουρέ της καταστροφής
αναλογίσου ότι δεν είσαι πια εκείνος ο νέος
που σπατάλησε τα χρόνια της αθωότητας
δίχως να προβλέψει το τόσο αβέβαιο μέλλον
και για τα τραύματά σου
είναι καλύτερα να υποταχτείς στη στάχτη.
Κανείς δεν μπορεί να σ’ ακούσει και συ το ξέρεις.
Φύγε μακριά από ‘δω, είναι το φρόνιμο,
ακόμα κι αν κρίνεις μάταιο τον σκοπό σου.
Θα περιπλανιέσαι στους δρόμους της απόμακρης πόλης
κυνηγώντας έναν απρόσιτο ίσκιο.
Το να πεθαίνεις σε κάποια μάτια, αν η μοίρα
το ορίζει, μετριάζει την αποτυχία σου.
Αλλά μην παραπονεθείς
εάν αυτό το βλέμμα σου κοστίσει τη ζωή
στα μάτια της τα ονειροπόλα τελικά θα καταλήξεις
μόνος με τον θάνατό σου.

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΞΟΡΙΑ /
LA SOLEDAD DEL MAR ES EL MEJOR EXILIO

…Και δεν είναι η θάλασσα σκοτεινός ορίζοντας, αλλά εξορία.
Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίες.
Πέρα μακριά, κάποιος με φαντάζεται
ξένο σε ξένη χώρα.
Δεν γνωρίζει αυτή τη μουσική:
της θάλασσας, το κελάρυσμά της
το δυναμωμένο απ’ τη βροχή ή εκείνους τους γλάρους
που αφήνουν μιαν αχτίδα φωτός
πάνω στον πυκνό αέρα της χειμωνιάτικης χαραυγής.
Η μοναξιά της θάλασσας δεν είναι απειλή
αλλά νησί όπου κατοικώ ανέμελος.
Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίες
και ο χρόνος δε συνωμοτεί ενάντια στον άνθρωπο.
Στην χειμωνιάτικο πρωινό κάποιος
με φαντάζεται ξένο,
και τι γλυκό που είναι να το ξέρω.Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίες.Πέρα μακριά, κάποιος με φαντάζεταιξένο σε ξένη χώρα.Δεν γνωρίζει αυτή τη μουσική:της θάλασσας, το κελάρυσμά τηςτο δυναμωμένο απ’ τη βροχή ή εκείνους τους γλάρουςπου αφήνουν μιαν αχτίδα φωτόςπάνω στον πυκνό αέρα της χειμωνιάτικης χαραυγής.Η μοναξιά της θάλασσας δεν είναι απειλήαλλά νησί όπου κατοικώ ανέμελος.Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίεςκαι ο χρόνος δε συνωμοτεί ενάντια στον άνθρωπο.Στην χειμωνιάτικο πρωινό κάποιοςμε φαντάζεται ξένο,και τι γλυκό που είναι να το ξέρω.
Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίες.
Πέρα μακριά, κάποιος με φαντάζεται
ξένο σε ξένη χώρα.
Δεν γνωρίζει αυτή τη μουσική:της θάλασσας, το κελάρυσμά της
το δυναμωμένο απ’ τη βροχή ή εκείνους τους γλάρους
που αφήνουν μιαν αχτίδα φωτός
πάνω στον πυκνό αέρα της χειμωνιάτικης χαραυγής.
Η μοναξιά της θάλασσας δεν είναι απειλή
αλλά νησί όπου κατοικώ ανέμελος.
Μέσα της πραγματοποιούνται όλες μου οι επιθυμίες
και ο χρόνος δε συνωμοτεί ενάντια στον άνθρωπο.
Στην χειμωνιάτικο πρωινό κάποιος
με φαντάζεται ξένο,και τι γλυκό που είναι να το ξέρω.

http://frear.gr/?p=3026&

Federico Díaz Granados

Μετάφραση: Δημήτρης Αγγελής

ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ / RETORNOS

Δεν πιστεύω στις επιστροφές

αλλά αυτή η πικρή καρδιά από παλιά σπίτια 

και δρόμους κατεστραμμένους

χτυπά σε κάθε επιστροφή

χωρίς χειρονομίες ή μορφασμούς

και ξέρει ότι ο κόσμος είναι ένα τόπος κακός για να φτάσεις

Και επιστρέφει για να γράψει ένα ποίημα που μιλάει για ένα κορίτσι σ’ ένα αεροδρόμιο

που περιμένει ένα αεροπλάνο ποιος ξέρει από πού

ή να γράψει για εκείνο το γράμμα που ποτέ δεν έλαβα εκείνο το Σάββατο

ακούγοντας την παλιά κασέτα με τις αγαπημένες μου νοσταλγίες

ή για τους κλεμμένους στίχους απ’ τον Σαλίνας, τον Μπόρχες, τον Γουόλκοτ

και για τα ηλιόλουστα απογεύματα στο γήπεδο.

Δεν πιστεύω σε επιστροφές

αλλά αυτή η αποστεγνωμένη από άλλες ημέρες καρδιά τραγουδά ετεροχρονισμένα

πάνω στον ουρανό όπου καίει τ’ όνομα μιας γυναίκας που αγάπησα

Δεν πιστεύω στις επιστροφές

αλλά η κλίση μου στο ταξίδι, κάθε φορά που αναχωρώ προς την κακοκαιρία του κόσμου,αφήνει, όπως τις μέρες που ήμουνα πρόσκοπος, βότσαλα και σβολαράκια ψωμιού

για να μη χαθεί το μονοπάτι της επιστροφής για το σώμα σου.

http://frear.gr/?p=8354

Ευτυχία Κοσμαδοπούλου

Φύλακας

Όχι, δεν ήθελα.

Δεν ήθελα να γίνω φύλακας του Θεού

Ορκίζομαι πως Αυτός το ζήτησε

Ήρθε κλαμένος μια μέρα

Βόηθα με, μου είπε.

Οι άνθρωποι όλο ζητάνε πράγματα

κάποιοι βρίζουν

μερικοί με μισούν

δεν έχω δύναμη πια να σφουγγαρίζω όλη την οικουμένη

είμαι ο μόνος που δεν αναπαύεται

αυτός ο κόσμος είναι ένας λύκος

θέλω να αλλάξω το όνομά μου

βοήθα με.

Είδα τα δάκρυά Του να αναβλύζουν

τόνοι βροχής ξεχείλισαν τα ποτάμια

τα σκούπισα με το πουκάμισό μου

Ορκίζομαι

Τον λυπήθηκα.

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Αδυναμίες

Εσύ δεν είχες καμιά.
Εγώ είχα μια.
Αγαπούσα.

Γιάννης Ρίτσος, Η απόγνωση της Πηνελόπης

Δεν είτανε πως δεν τον γνώρισε στο φως της παραστιάς· δεν είταν
τα κουρέλια του επαίτη, η μεταμφίεση, – όχι· καθαρά σημάδια:
η ουλή στο γόνατό του, η ρώμη, η πονηριά στο μάτι. Τρομαγμένη,
ακουμπώντας τη ράχη της στον τοίχο, μια δικαιολογία ζητούσε,
μια προθεσμία ακόμη λίγου χρόνου, να μην απαντήσει,
να μην προδοθεί. Γι’ αυτόν, λοιπόν, είχε ξοδέψει είκοσι χρόνια,
είκοσι χρόνια αναμονής και ονείρων, για τούτον τον άθλιο,
τον αιματόβρεχτο ασπρογένη; Ρίχτηκε άφωνη σε μια καρέκλα,
κοίταξε αργά τους σκοτωμένους μνηστήρες, στο πάτωμα, 
σα να κοιτούσε
νεκρές τις ίδιες της επιθυμίες. Και: «καλωσόρισες», του είπε,
ακούγοντας ξένη, μακρινή, τη φωνή της. Στη γωνιά, ο αργαλειός της
γέμιζε το ταβάνι με καγκελωτές σκιές· κι όσα πουλιά είχε υφάνει
με κόκκινες λαμπρές κλωστές σε πράσινα φυλλώματα, αίφνης,
τούτη τη νύχτα της επιστροφής, γυρίσαν στο σταχτί και μαύρο
χαμοπετώντας στον επίπεδο ουρανό της τελευταίας της 

 καρτερίας.

Μιχάλης Κατσαρός, Θα Σας Αφήσω

Θα σας αφήσω όλους σας να ωρύεσθε

ή ν’ ακουμπάτε ήρεμοι το κεφάλι σας στο

παράθυρο –

θα σας αφήσω να πιέζεστε στα σκαλιά

κι άξαφνα κει να μαρμαρώνετε

ανίδεοι για τις πράξεις σας –

θα σας αφήσω να τρέχετε.

Εγώ ανάμεσα σε ξερά δέντρα και τάφους

με τη σημαία μου ένα κουρέλι

με άνεμο και χωρίς άνεμο

ανάμεσα στο αβέβαιο πλήθος σας

θα περιφέρομαι μόνος –

ένας φλογερός πρίγκηπας-μάγος.

Η ώρα πλησίασε. Θα γκρεμιστούν οι ναοί.

Δεν υπάρχει φωτιά στην καρδιά σας.

Εγώ

ένδοξος

γράφω

σ’ όλα τα όνειρά σας:

Ελευθερία

Ευτυχία Κοσμαδοπούλου, Δώσε ρεύμα

Αυτό ήτανε, λοιπόν. 

Ψήφος δαγκωτή

στην έρημο

κι είναι περήφανη γι' αυτό.
Δυο σκυλιά
μονάχα αλυχτούν στην πόρτα της
κι είναι περήφανη γι' αυτό.
Το ασήκωτο φορτίο
που σήκωνε στους ώμους
ένα πρωί 
το έβαλε κάτω  και το έφαγε
στην αρχή μια μικρή δυσπεψία 
τώρα το έχει χωνέψει 
και το άφησε πίσω της
κάπου διαλύεται στα χωράφια
κι είναι περήφανη και γι' αυτό.