https://artic.gr/simademenes-eytyxia-kosmadopoulou-2/41364/
Από τη Δέσποινα Σιάτη.
Διαβάσαμε τις Σημαδεμένες, το νέο μυθιστόρημα της
Ευτυχίας Κοσμαδοπούλου, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2016 από τις
εκδόσεις Γαβριηλίδης. Ένα βιβλίο που πραγματεύεται τη θέση της γυναίκας
στην κοινωνία, τον τρόπο με τον οποίο στέκεται απέναντι στον έρωτα, τον
πόνο, τη μοναξιά, την οικογένεια, τη φιλία, το φως, το σκοτάδι αλλά και
τα σημάδια που μένουν στους ανθρώπους ως κατάλοιπα προσωπικών και μη
ιστοριών. Με άλλα λόγια, ένα βιβλίο για τη ζωή. Άλλωστε, αυτό είναι και
το όνομα της πρωταγωνίστριας του βιβλίου, Ζωή.
Μέσα σε ένα καλοκαίρι, η Ζωή ανακαλύπτει τη ζωή. Κρυφοί έρωτες, μυστικοί απόγονοι, ακυρωμένοι επαναστάτες, δολοπλοκίες, μάγισσες, δολοφονίες ηθελημένες κι αθέλητες, βιαστές, διάβολοι και μάρτυρες αναπνέουν τον ίδιο αέρα και μοιράζονται την ίδια θάλασσα στον ίδιο μικρό τόπο, ενώ σκοτεινά μυστικά φανερώνονται ακόμα και μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Τι ρόλο παίζει το κόκκινο σημάδι σε σχήμα καρδιάς, που έχει εκ γενετής; Μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα; Και τελικά, θα καταφέρει να επιβιώσει έπειτα από τόσες αποκαλύψεις και τόσα “βαριά” μυστικά;
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η εικοσιεξάχρονη Ζωή παρουσιάζεται πληγωμένη, απογοητευμένη και προδομένη από τον έρωτα, όταν, έπειτα από ένα τραγικό περιστατικό, αποφασίζει να περάσει τις καλοκαιρινές διακοπές στον τόπο καταγωγής της, τη Σύρο. Στο νησί, αφιερώνει χρόνο για να ξεχαστεί αλλά και να βρει υλικό για το μεταπτυχιακό της, με θέμα τις έμφυλες σχέσεις και τις γυναίκες. Εκεί συναντά τη γιαγιά της, μια γυναίκα που έχει μάθει να υπομένει και να φροντίζει τους άλλους όλη της τη ζωή, και τον θείο της, έναν άντρα προβληματισμένο και με πολλές λάθος επιλογές στο ιστορικό του.
Ξεκινά την πορεία της στο έργο μόνη, για να καταλήξει μέσα σε τρεις μονάχα μήνες να αναπτύξει άρρηκτους δεσμούς με ανθρώπους, που δεν περίμενε ποτέ της. Η πρώτη από αυτούς τους ανθρώπους και η καλύτερη φίλη που απέκτησε στο νησί είναι η συνομήλική της Αναστασία, μια κοπέλα με δραματικό παρελθόν ενδοοικογενειακής κακοποίησης και βίας και κάπως λιγότερο δραματικό, όμως επίπονο παρόν που χαρακτηρίζεται από προδοσία και εξαπάτηση. Η Αναστασία την εντάσσει στην παρέα της, μέσα στην οποία, εκτός από ανθρώπους που αποδεικνύονται καλοί και πιστοί φίλοι, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο κάποιου, ο οποίος για κακή της τύχη είναι δεσμευμένος με άλλη, εντυπωσιακή, νέα και ωραία.
Μέσω της Αναστασίας, η Ζωή γνωρίζει επίσης τη Φωτεινή, μια γυναίκα με πλούσιο παρελθόν, έντονη ζωή και περίπλοκη προσωπικότητα. Είναι το πρώτο άτομο στο οποίο απευθύνεται η Ζωή για την εργασία του μεταπτυχιακού της, εφόσον οι εμπειρίες της έχουν να της δώσουν πολλές πληροφορίες για τη σχέση των δύο φύλων. Η δεύτερη γυναίκα στην οποία κάνει ερωτήσεις η πρωταγωνίστρια είναι η Πανανή, που η απομόνωσή της έχει κάνει τον κόσμο να τη θεωρεί μια τρελή ηλικιωμένη γυναίκα, όμως τα ενδόμυχα μυστικά της, τα βαθιά και με συναισθήματα που αντέχουν στο πέρασμα των χρόνων και κυρίως η άναρχη φύση της την καθιστούν πολλά περισσότερα.
Όλες οι παραπάνω βασικές ηρωίδες, των οποίων η ιστορία εκτυλίσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της πλοκής του βιβλίου, παρά τις διαφορές στην ηλικία, στο χαρακτήρα, στον τρόπο σκέψης και στα βιώματα, έχουν ένα κοινό: Είναι γυναίκες Σημαδεμένες από τη μοίρα και τον έρωτα.
Η Ζωή είναι τόσο πληγωμένη από τις παρελθοντικές επιλογές της που προτιμά τη μοναξιά της. Όμως τόσο η γυναικεία όσο και η ανθρώπινη φύση της, την αναγκάζουν να υποταχθεί στο δυνατό συναίσθημα της αγάπης, που σίγουρα η πεισματική της άρνηση δεν μπορεί να συγκρατήσει.
Η Αναστασία, όσο κι αν επαναλαμβάνει στον εαυτό της πως δεν αξίζει να δίνονται ευκαιρίες στο αντρικό φύλο, τόσο εξαιτίας του ερωτικού παρελθόντος της όσο και του πόνου που της έχει προκαλέσει από παιδί σχεδόν κάθε άντρας που έχει συναντήσει στη ζωής της, δε μπορεί ούτε αυτή να κρατήσει τον έρωτα έξω από αυτή.
Η Φωτεινή, μεσήλικη πια την εποχή που διαδραματίζεται η πλοκή του βιβλίου, έχει από μικρή μπει στη διαδικασία του να δίνεται και να ερωτεύεται παράφορα. Μια συνήθεια την οποία ούτε τα χρόνια, ούτε τα παιδιά που ήρθαν αργότερα, ούτε οι υποχρεώσεις της, ούτε η ραγισμένη καρδιά της μπορούν να διακόψουν. Τέλος, η Πανανή, αφοσιωμένη στον πρώτο της έρωτα, απέμεινε μόνη να γερνάει, έχοντας συντροφιά τις αναμνήσεις της, το μίσος της για τα συγγενικά της πρόσωπα εξ’αιτίας του πόνου που της προκάλεσαν και τα ένοχα μυστικά της.
Σύμφωνα με τη συγγραφέα, οι γυναίκες -και ο άνθρωπος εν γένει- είναι φτιαγμένες για να ερωτεύονται. Να «προσαρμόζουν τον εαυτό τους στην κοινωνία, ασχέτως του τι προσδοκούν και τι λαχταράει η καρδιά τους. Γυναίκες-μάνες, εργαζόμενες, κόρες, αδερφές, δήθεν χειραφετημένες, στεγνές από χρόνο για τον εαυτό τους, μονοσάνδαλες». Ανεξαρτήτως εποχής, και άσχετα με το πόσο αυτόνομες είναι, πάντα παραδίδονται στον έρωτα και κινούνται προς άγνωστη κατεύθυνση, σε μια άβυσσο συναισθημάτων, ακόμα κι αν συχνά βλέπουν το τέλος τραγικό να καταφθάνει.
Κάθε ηρωίδα του βιβλίου κουβαλά το σημάδι της – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ένα σημάδι που περνά από γυναίκα σε γυναίκα μέσα από το πέρασμα των αιώνων και κρύβει μέσα του την καταπίεση, την ταλαιπωρία, την υποταγή και τον πόνο. Οι γυναίκες προσπαθούν να αρνηθούν τα σημάδια τους, να τα ξεπεράσουν, να τα κρύψουν από τον έξω κόσμο, μα είναι αδύνατο, αφού τις ορίζουν. Η ιστορία τους τις ορίζει. Αυτές το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να μάθουν να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους, χωρίς φόβο και ντροπή, αφού ποτέ δε θα μπορέσουν να απαλλαγούν από αυτά.
Μέσα σε ένα καλοκαίρι, η Ζωή ανακαλύπτει τη ζωή. Κρυφοί έρωτες, μυστικοί απόγονοι, ακυρωμένοι επαναστάτες, δολοπλοκίες, μάγισσες, δολοφονίες ηθελημένες κι αθέλητες, βιαστές, διάβολοι και μάρτυρες αναπνέουν τον ίδιο αέρα και μοιράζονται την ίδια θάλασσα στον ίδιο μικρό τόπο, ενώ σκοτεινά μυστικά φανερώνονται ακόμα και μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Τι ρόλο παίζει το κόκκινο σημάδι σε σχήμα καρδιάς, που έχει εκ γενετής; Μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα; Και τελικά, θα καταφέρει να επιβιώσει έπειτα από τόσες αποκαλύψεις και τόσα “βαριά” μυστικά;
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Οι Σημαδεμένες
Βασικός πυλώνας του βιβλίου είναι η Γυναίκα και η ιστορία της, μια ιστορία που έχει την αρχή της αιώνες αιώνες πίσω και εκτείνεται μέχρι και τη σημερινή εποχή, κουβαλώντας μαζί της σε όλη της την έκταση, τις πληγές και τα σημάδια που ανήκουν σε όλες τις γυναίκες που έχουν υπάρξει ποτέ, τις Σημαδεμένες.Η εικοσιεξάχρονη Ζωή παρουσιάζεται πληγωμένη, απογοητευμένη και προδομένη από τον έρωτα, όταν, έπειτα από ένα τραγικό περιστατικό, αποφασίζει να περάσει τις καλοκαιρινές διακοπές στον τόπο καταγωγής της, τη Σύρο. Στο νησί, αφιερώνει χρόνο για να ξεχαστεί αλλά και να βρει υλικό για το μεταπτυχιακό της, με θέμα τις έμφυλες σχέσεις και τις γυναίκες. Εκεί συναντά τη γιαγιά της, μια γυναίκα που έχει μάθει να υπομένει και να φροντίζει τους άλλους όλη της τη ζωή, και τον θείο της, έναν άντρα προβληματισμένο και με πολλές λάθος επιλογές στο ιστορικό του.
Ξεκινά την πορεία της στο έργο μόνη, για να καταλήξει μέσα σε τρεις μονάχα μήνες να αναπτύξει άρρηκτους δεσμούς με ανθρώπους, που δεν περίμενε ποτέ της. Η πρώτη από αυτούς τους ανθρώπους και η καλύτερη φίλη που απέκτησε στο νησί είναι η συνομήλική της Αναστασία, μια κοπέλα με δραματικό παρελθόν ενδοοικογενειακής κακοποίησης και βίας και κάπως λιγότερο δραματικό, όμως επίπονο παρόν που χαρακτηρίζεται από προδοσία και εξαπάτηση. Η Αναστασία την εντάσσει στην παρέα της, μέσα στην οποία, εκτός από ανθρώπους που αποδεικνύονται καλοί και πιστοί φίλοι, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο κάποιου, ο οποίος για κακή της τύχη είναι δεσμευμένος με άλλη, εντυπωσιακή, νέα και ωραία.
Μέσω της Αναστασίας, η Ζωή γνωρίζει επίσης τη Φωτεινή, μια γυναίκα με πλούσιο παρελθόν, έντονη ζωή και περίπλοκη προσωπικότητα. Είναι το πρώτο άτομο στο οποίο απευθύνεται η Ζωή για την εργασία του μεταπτυχιακού της, εφόσον οι εμπειρίες της έχουν να της δώσουν πολλές πληροφορίες για τη σχέση των δύο φύλων. Η δεύτερη γυναίκα στην οποία κάνει ερωτήσεις η πρωταγωνίστρια είναι η Πανανή, που η απομόνωσή της έχει κάνει τον κόσμο να τη θεωρεί μια τρελή ηλικιωμένη γυναίκα, όμως τα ενδόμυχα μυστικά της, τα βαθιά και με συναισθήματα που αντέχουν στο πέρασμα των χρόνων και κυρίως η άναρχη φύση της την καθιστούν πολλά περισσότερα.
Όλες οι παραπάνω βασικές ηρωίδες, των οποίων η ιστορία εκτυλίσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της πλοκής του βιβλίου, παρά τις διαφορές στην ηλικία, στο χαρακτήρα, στον τρόπο σκέψης και στα βιώματα, έχουν ένα κοινό: Είναι γυναίκες Σημαδεμένες από τη μοίρα και τον έρωτα.
Γυναίκα και Έρωτας
Μεγάλο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στο βασικό στοιχείο της ζωής, που δεν αφήνει κανέναν από τους ήρωες αδιάφορο, αλλά, ακόμα και αυτοί που προσπαθούν να το αποφύγουν ή να το αγνοήσουν, δεν μπορούν παρά να αφεθούν σε αυτό. Το στοιχείο αυτό είναι ο έρωτας.Η Ζωή είναι τόσο πληγωμένη από τις παρελθοντικές επιλογές της που προτιμά τη μοναξιά της. Όμως τόσο η γυναικεία όσο και η ανθρώπινη φύση της, την αναγκάζουν να υποταχθεί στο δυνατό συναίσθημα της αγάπης, που σίγουρα η πεισματική της άρνηση δεν μπορεί να συγκρατήσει.
Η Αναστασία, όσο κι αν επαναλαμβάνει στον εαυτό της πως δεν αξίζει να δίνονται ευκαιρίες στο αντρικό φύλο, τόσο εξαιτίας του ερωτικού παρελθόντος της όσο και του πόνου που της έχει προκαλέσει από παιδί σχεδόν κάθε άντρας που έχει συναντήσει στη ζωής της, δε μπορεί ούτε αυτή να κρατήσει τον έρωτα έξω από αυτή.
Η Φωτεινή, μεσήλικη πια την εποχή που διαδραματίζεται η πλοκή του βιβλίου, έχει από μικρή μπει στη διαδικασία του να δίνεται και να ερωτεύεται παράφορα. Μια συνήθεια την οποία ούτε τα χρόνια, ούτε τα παιδιά που ήρθαν αργότερα, ούτε οι υποχρεώσεις της, ούτε η ραγισμένη καρδιά της μπορούν να διακόψουν. Τέλος, η Πανανή, αφοσιωμένη στον πρώτο της έρωτα, απέμεινε μόνη να γερνάει, έχοντας συντροφιά τις αναμνήσεις της, το μίσος της για τα συγγενικά της πρόσωπα εξ’αιτίας του πόνου που της προκάλεσαν και τα ένοχα μυστικά της.
Σύμφωνα με τη συγγραφέα, οι γυναίκες -και ο άνθρωπος εν γένει- είναι φτιαγμένες για να ερωτεύονται. Να «προσαρμόζουν τον εαυτό τους στην κοινωνία, ασχέτως του τι προσδοκούν και τι λαχταράει η καρδιά τους. Γυναίκες-μάνες, εργαζόμενες, κόρες, αδερφές, δήθεν χειραφετημένες, στεγνές από χρόνο για τον εαυτό τους, μονοσάνδαλες». Ανεξαρτήτως εποχής, και άσχετα με το πόσο αυτόνομες είναι, πάντα παραδίδονται στον έρωτα και κινούνται προς άγνωστη κατεύθυνση, σε μια άβυσσο συναισθημάτων, ακόμα κι αν συχνά βλέπουν το τέλος τραγικό να καταφθάνει.
Κάθε ηρωίδα του βιβλίου κουβαλά το σημάδι της – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ένα σημάδι που περνά από γυναίκα σε γυναίκα μέσα από το πέρασμα των αιώνων και κρύβει μέσα του την καταπίεση, την ταλαιπωρία, την υποταγή και τον πόνο. Οι γυναίκες προσπαθούν να αρνηθούν τα σημάδια τους, να τα ξεπεράσουν, να τα κρύψουν από τον έξω κόσμο, μα είναι αδύνατο, αφού τις ορίζουν. Η ιστορία τους τις ορίζει. Αυτές το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να μάθουν να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους, χωρίς φόβο και ντροπή, αφού ποτέ δε θα μπορέσουν να απαλλαγούν από αυτά.
Πληροφορίες για το βιβλίο « Σημαδεμένες » :
- Συγγραφέας: Ευτυχίας Κοσμαδοπούλου
- Τίτλος: Σημαδεμένες
- Εκδόσεις: Εκδόσεις Γαβριηλίδης
- Σελίδες: 435
- ISBN: 978-960-576-484-5
